در این مقاله بخوانید
رنگ شناسی در معماری
_ رنگ شناسی چه کاربردی دارد؟
_ هر رنگ چه حسی را به ما القاء می کند؟
_ اصول ترکیب رنگ ها چگونه است؟
یکی از مشکلاتی که خیلی از معماران و تری دی آرتیست ها در ایران با آن مواجه هستند عدم شناخت کافی رنگ ها می باشد.
برای خیلی از دوستان سوال پیش میاد که اصلا چرا باید رنگ ها را بشناسیم؟ در جواب باید گفت: کسی که از یک آموزش تخصصی رنگ شناسی استفاده کند تا رنگ ها را به خوبی بشناسد و بتواند به درستی در کنار هم ترکیب کند چندین امتیاز از رقیب های خودش جلو است که خروجی نهایی کارشان این حرف من را تایید می کند.
در کل تئوری رنگ علم و هنر استفاده از رنگ ها است و اینکه چگونه انسان رنگ را درک می کند و جلوه بصری، نحوه ترکیب، تطبیق و یا تضاد رنگ ها را توضیح میدهد.
شناخت کلی رنگ ها در علم رنگ شناسی
•رنگ های اصلی (primary colors):
رنگ های قرمز، آبی، زرد که بعنوان رنگ های اصلی نام برده می شوند، سازنده تمامی رنگ های دیگر در چرخه‌ی رنگ هستند که شاید یکی از دلایل نام گذاری آن ها همین باشد. این رنگ ها را نمی توانیم از ترکیب رنگ های دیگه بسازیم.
•رنگ های ثانویه (secondary colors):
وقتی رنگ های اصلی با یک رنگ ثانویه ترکیب شود رنگ ثالثیه به وجود می‌آید به این ترتیب شما می توانید با ترکیب سایه روشن ها، رنگ های کاملا متفاوتی بسازید که داشنمندان ثابت کرده اند، ما قادر به دیدن 10 میلیون رنگ متفاوت هستیم. بازی نور با مغز ما، رنگ ها را ایجاد می کنند مثلا وقتی نور به طور کامل منعکس شود رنگ سفید دیده میشود اما وقتی نور کامل جذب شود سیاه به چشم می‌آید و همینطور رنگ های دیگر از بازتاب های مختلف نور به وجود می‌آید.
•رنگ های خنثی (Neutral color):
در علم رنگ شناسی: سیاه، سفید و خاکستری بعنوان رنگ های خنثی شناخته می‌شوند که قابلیت عمق دادن و تضاد به فضا را دارند. علاوه بر این می توانند با ترکیب شدن با رنگ های دیگر تن، سایه و ته رنگ ایجاد کنند که با اضافه کردن سیاه به رنگ‌ها سایه، خاکستری تُن و با ترکیب رنگ ها با سفید ته رنگ تشکیل می شود.
الگوهای رنگ شناسی
• الگو رنگ های مکمل (complementary):
•الگو تک رنگ ها (monochromatic):
در این مورد منظور از تک رنگ ها استفاده های مختلف از سایه روشن های یک رنگ و یا هم خانواده‌ی آن است. یکپارچگی یکی از مزایای استفاده این ترکیب بندی است اما از طرفی دیگر، این رنگ‌بندی خطر کسل کننده کردن اتاق رو به همراه دارد، بنابراین جذاب ترین راه برای تکمیل، استفاده از طرح‌های رنگی برای افزایش حرکت است. همچنین اضافه کردن بعضی از بافت های طبیعی یا فلزات برای افزودن بُعد به فضا مهم می‌باشد.
•الگو رنگ های مشابه (analogous):
گروهی از سه رنگ را شامل می‌شوند که در چرخه ی رنگ در کنار یکدیگر قرار دارند. این گروه را، یک رنگ فرعی به همراه دو رنگ اصلی تشکیل می دهند که غالبا رنگ فرعی از ترکیب دو رنگ اصلی به مقدار مساوی تشکیل می شود. در این الگو، قانون 60 30 10 به راحتی قابل اجرا می‌باشد که در ادامه درباره این قانون در رنگ شناسی بیشتر توضیح می دهیم.
•الگو رنگ های مشابه (analogous):
در این الگو از رنگ هایی استفاده میشود که در چرخه ی رنگ با فاصله های سه تایی کنار هم قرار گرفتند. هارمونی در این مدل رنگ آنقدر زیاد است که حتی با رنگ های خاکستری و در کل با رنگ های کم رنگ هم ترکیب بشود همچنان پر تحرک است. استفاده از رنگ های زرد، آبی، قرمز مثال خوبی از این ترکیب بندی می‌باشد. برای استفاده در اتاق کودکان و اتاق بازی خوب است اما برای جلوگیری از شلوغی سعی کنید در محیط مجاور از رنگ های خنثی یا الگو تک رنگ استفاده کنید.
•الگو رنگ های نیمه مکمل:(split complementary):
ترکیب بندی رنگ به صورت نیمه مکمل نوعی از ترکیب بندی مکمل به شمار می‌آید که علاوه بر رنگ اصلی از رنگ های مجاور رنگ مکمل خودش هم استفاده می کند این طرح رنگی همانند طرح رنگی مکمل دارای کنتراست بالایی است اما تنش کمتری به فضا منتقل می کند. میتوانید با اضافه کردن سایه و روشن ها تن های رنگی مختلفی از این ترکیب بندی بوجود بیاورید.
قانون 60-30-10
برای استفاده از قانون 60-30-10 در دکوراسیون خود نیازی به ریاضیدان بودن ندارید و همچنین نیازی به خط کش یا ماشین حساب نمی‌باشد. این قانون به سادگی بیان میکند، که برای داشتن ظاهری متعادل‌تر و جذاب‌تر، باید یک پالت سه رنگ را برای دکوراسیون اتاق انتخاب کنید و به صورت زیر از آن استفاده کنید. (در بالا به الگوهای سه رنگ اشاره کردیم)
60 درصد اتاق را با رنگ غالب تزئین کنید. رنگ غالب معمولا رنگ دیوارها، کف و بزرگترین قطعه مبلمان شما است.
# یک رنگ ثانویه با کنتراست را به اتاق اضافه کنید. معمولاً این رنگ را در مبلمان، پرده ها، فرش ها بکار می‌برند که 30 درصد بعدی را شکل میدهند.
# رنگ تاکیدی به اتاق خواب روح می بخشد. قطعات برجسته معمولی شامل کوسن ها، ملافه‌ها، لامپ‌ها و آباژورها می توانند این 10 در صد را به خود اختصاص دهند.
رنگ های سرد و گرم
هنگامی که از گرمی یا سردی رنگ صحبت میشود، منظور حسی است که آن رنگ به انسان انتقال میدهد. رنگ های آبی، سبز، بنفش در دسته رنگ های سرد قرار می گیرند. استفاده از این رنگ ها باعث بزرگتر نشان دادن فضا میشود پس بهتر است که اگر اتاق کوچکی دارید از رنگ های سرد استفاده کنید. جالب است بدانید که این رنگ ها تعداد دفعات تنفس را در افراد کاهش میدهند و باعث تسکین دردهای ماهیچه ای در بدن می‌شوند. همچنین رنگ های سرد میزان فشار خون و دمای بدن را پایین می آورند که باعث ایجاد حس آرامش در افراد میشود.
رنگ های زرد، قرمز و نارنجی در دسته رنگ های گرم قرار دارند. خاصیته این رنگ ها این است که گردش خون را بالا میبرد و حس هیجان و انرژی را به فرد منتقل میکند. رنگ های گرم بر خلاف رنگ های سرد اتاق را از آنچه که هست کوچکتر نشان میدهند پس طبیعیه که از آن ها در فضای های بزرگتر استفاده کنیم تا گوشه دنجی در خانه خود ایجاد کنیم.
سخن پایانی
انتخاب رنگ به دلیل تاثیر زیادی که بر روی رفتار و احساسات انسان ها دارد یکی از پر چالش ترین قسمت ها در طراحی های داخلی به حساب می‌آید. علاوه بر این، دانستن کامل رنگ ها باعث ایجاد ترکیب بندی های زیبایی میشود که در پایان کار های خودتان به این مسئله خواهید رسید و این بعنوان امتیازی مثبت در بین رقبا برای شما تلقی میشود. ما در موما برای شما علاقه مندان دوره جامعی را آماده کردیم که خیلی به شما کمک می کند تا کیفیت کارهای خود را بالا ببرید.
سوالات متداول
رنگ‌ها نقش بالایی در تأثیرگذاری بر احساسات، رفتار و ادراک افراد دارند. انتخاب رنگ مناسب می‌تواند فضای یک ساختمان را تغییر دهد و آن را دلپذیرتر کند.
عوامل متعددی شامل فرهنگ، محیط، کاربرد فضا، نورپردازی و مواد استفاده شده در ساختمان بر انتخاب رنگ تأثیر می‌گذارند.
رنگ‌های گرم (مثل قرمز، نارنجی و زرد) معمولاً احساس گرما و صمیمیت را به ارمغان می‌آورند، در حالی که رنگ‌های سرد (مثل آبی، سبز و بنفش) حس آرامش و فاصله را ایجاد می‌کنند.
ترکیب رنگ‌ها باید با توجه به هارمونی، تضاد و مقیاس انجام شود. استفاده از نظریه‌های ترکیب رنگ مانند رنگ‌های مکمل و هم‌خانواده می‌تواند به ایجاد فضایی متعادل کمک کند.
تأثیر رنگ‌ها می‌تواند به طور عمومی ثابت باشد، اما وابستگی به فرهنگ، تجربه‌های شخصی و زمینه‌های اجتماعی نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد.
رنگ‌ها می‌توانند در دیوارها، مبلمان، لوازم دکوری و حتی در نورپردازی مورد استفاده قرار گیرند. انتخاب و ترکیب صحیح آنها می‌تواند به ایجاد یک محیط دلپذیر و هماهنگ کمک کند.
بله، رنگ‌ها می‌توانند درک ابعاد فضا را تغییر دهند. رنگ‌های روشن معمولاً فضا را بزرگتر و بازتر نشان میدهند، در حالی که رنگ‌های تیره می‌توانند آن را کوچکتر و دنج‌تر کنند.
استفاده از رنگ‌های طبیعی و الهام گرفته شده از طبیعت می‌تواند حس آرامش و نزدیک بودن به محیط را افزایش دهد. این رنگ‌ها معمولاً شامل تن‌های سبز، قهوه‌ای و آبی طبیعی هستند.
رنگ‌های خنثی (مثل سفید، خاکستری و بژ) به عنوان پایه‌ای برای طراحی محبوب هستند، زیرا امکان ترکیب با سایر رنگ‌ها را فراهم می‌کنند و فضایی آرام و فراگیر ایجاد می‌کنند.
